We spraken met Etienne, een innemende, creatieve man die zich als vrijwilliger inzet voor de bewoners van Clos Bizet in Anderlecht. Wat een trip!
Hoelang ben je al vrijwilliger?
De eerste keer was in de jaren 80. Dus dat is al bijna 40 jaar. Niet slecht, hè. Maar hier, in de context van het contact met ouderen, doe ik het nu zo’n acht jaar.
Waarom doe je graag vrijwilligerswerk?
Mijn motivatie komt voort uit mijn behoefte aan echte, oprechte relaties, dus zonder hiërarchie en zonder bijbedoelingen. Vanaf het begin is er geen sprake van eigenbelang.
Wat geeft jou het meeste plezier en voldoening in vrijwilligerswerk?
Ik kan mezelf zijn. Aandachtig en open zijn geeft waarde aan een uitwisseling. Mijn vreugde zit in een hallo, een glimlach, een blijk van aandacht. Ik geef dat met plezier, net zoals ik het ontvang. En dat is wat voor mij telt in vrijwilligerswerk.
Wat zijn jouw taken? Wat doe je concreet als vrijwilliger?
Hier geef ik een recyclageatelier. Maar eigenlijk is het ook een soort levensrecyclage, want terwijl we bezig zijn met artistiek geïnspireerde activiteiten, groeien we dichter naar elkaar toe. We praten, wisselen herinneringen uit… Het is een geheel. En dat geheel, ja, dat zou je kunst kunnen noemen. Want het voegt iets toe, het geeft een andere dimensie aan ons bestaan.
Heel concreet, hoe ziet dat er dan uit?
We hebben allerlei dingen gebouwd: een insectenhotel, een “trap naar de hemel” om gedag te zeggen aan wie er niet meer is – en waarvan je in theorie ook weer zou kunnen afdalen. Er was een reus, het nieuwe uithangbord van de bar… Allemaal kleine projecten, maar je ziet het resultaat. Je ziet dat mensen eraan meegewerkt hebben, met plezier. Ze zijn er trots op. En die trots vergroot ook mijn voldoening.
Wat heeft je ertoe aangezet om met vrijwilligerswerk te beginnen? Was er een concrete aanleiding of ervaring?
Mijn eerste ervaring was een houtbewerkingsatelier met jongeren met een beperking. Het was echt hun vak. En ik werd eigenlijk een beetje overtroffen door hun motivatie. Daarna begeleidde ik hen naar de Paralympische Spelen. Daar is mijn behoefte ontstaan om mensen te ontmoeten, om andere dingen te ontdekken. Ik kwam terecht tussen ingenieurs, advocaten, mensen die veel slimmer waren dan ik, jonger, ouder… En uiteindelijk heb ik zo ook mijn talen geleerd. Het heeft mij echt doen groeien.
Je zegt dat je zelf veel hebt geleerd door andere mensen te ontmoeten. Kan je daar voorbeelden van geven?
Ik ben bestuurder van een cultureel centrum, dus ik ontmoet mensen van verschillende nationaliteiten, talen, culturen. Die mix heeft me verrijkt. Mijn vrouw is van Haïtiaanse afkomst. Ze heeft een dochter in de Verenigde Staten, dus nu spreek ik Engels. Ik spreek ook Nederlands. Ik begrijp Braziliaans, ik heb Braziliaanse en Colombiaanse vrienden… Eigenlijk verrijken de mensen die je ontmoet je leven. Als je eenmaal openstaat, wordt het allemaal heel gemakkelijk.
Wat hoopte je zelf te beleven of op te steken toen je begon als vrijwilliger?
Dingen leren die ik jammer genoeg nooit gekend heb. Mijn grootouders zijn gestorven toen ik nog maar 10 of 12 was. Ook langs moederskant. Mijn ouders zijn ook overleden, mijn moeder toen ik 30 was. Oudere mensen heb ik dus eigenlijk nooit echt gekend. En door me open te stellen en te proberen hen te leren kennen, ben ik daar dichter bij gekomen. Het is een ervaring, een vreugde ook om herinneringen te ontmoeten die ik zelf niet gekend heb.